Bademcik ve Geniz Eti Ameliyatı Ne Zaman Gerekir ve Kimlere Uygulanır?
Bademcikler (tonsiller) ve geniz eti (adenoid), vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olup, solunum yoluyla alınan mikroorganizmalara karşı koruma sağlar. Ancak bazı durumlarda bu dokular, özellikle çocukluk çağında büyüyerek veya sık enfekte olarak çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bademcik ve geniz eti ameliyatları, özellikle tekrarlayan enfeksiyonlar ve solunum yolunu daraltan büyümeler nedeniyle sıkça gerçekleştirilen cerrahi işlemlerden biridir.
Bademcik ve Geniz Eti Ameliyatı Hangi Durumlarda Gereklidir?
- Solunum yollarının tıkanması: Bademcik ve geniz eti aşırı büyüdüğünde, özellikle geceleri solunum güçlüklerine neden olabilir. Bu durum horlama ve uyku apnesi gibi ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getirir.
- Peritonsiller abse: Bademcik çevresinde iltihap birikimi sonucu oluşan bu durum, ciddi ağrı ve yutma güçlüğüne yol açabilir.
- Tümör şüphesi: Nadiren de olsa, bademciklerde veya geniz etinde kötü huylu tümör şüphesi ameliyat gerektirebilir.
- Ortodontik ve çene gelişim bozuklukları: Özellikle büyük geniz eti, yüz ve çene gelişimini olumsuz etkileyebilir.
- Sık tekrar eden bademcik enfeksiyonları: Son bir yılda 7 kez, son iki yılda her yıl 5 kez veya son üç yılda her yıl 3 kez bademcik enfeksiyonu geçirilmesi ameliyat için önemli bir kriterdir.
- Kalp kapak hastalığı riski taşıyan kişiler: Bakteriyel enfeksiyonların kalp kapaklarına zarar verme riski olduğundan, bu kişilere bademcik ameliyatı önerilebilir.
- Orta kulak iltihabı ve işitme problemleri: Kronik geniz eti büyümesi, orta kulakta sıvı birikimine ve işitme kaybına neden olabilir.
Bademcik ve Geniz Eti Ameliyatı Hangi Yaşta Yapılmalıdır?
Bademcik ve geniz eti hastalıkları çoğunlukla çocukluk çağında ortaya çıksa da, erişkinlerde de ameliyat gerekli olabilir. Genel olarak ameliyat için alt yaş sınırı 4-5 yaş olarak belirlenmiştir. Ancak, eğer solunum problemleri veya sık enfeksiyonlar ciddi sorunlara yol açıyorsa, daha küçük yaşlarda da cerrahi düşünülebilir. Üst yaş sınırı bulunmamakla birlikte, ileri yaşlarda bademcik ve geniz eti problemleri genellikle daha az görülür ve cerrahi müdahale daha az tercih edilir.
Bademcik ve Geniz Eti Ameliyatı Riskli midir?
Bademcik ve geniz eti ameliyatları, düşük riskli cerrahi işlemler arasındadır. İstatistiklere göre, 14.000 ameliyattan sadece birinde ciddi komplikasyon görülmektedir. Ameliyat sonrası ciddi kanama oranı ise yaklaşık %0.5 gibi düşük bir seviyededir.
Bazı görüşler, bademciklerin alınmasının bağışıklık sistemini zayıflatabileceğini öne sürse de, yapılan bilimsel araştırmalar bu konuda net bir kanıt sunmamaktadır. Bademciklerin alınması sonrası lenfosit seviyelerinde belirli değişiklikler gözlenmiş olsa da, bu durumun hastalık riskini artırdığına dair kesin bir bulgu bulunmamaktadır.
Öte yandan, halk arasında yaygın bir inanış olan “bademcik ameliyatı sonrası farenjitin daha sık görüldüğü” düşüncesi bilimsel verilerle desteklenmemektedir. Araştırmalar, bademcikleri alınmış ve alınmamış bireyler arasında farenjit görülme oranlarının benzer olduğunu göstermektedir.
Sonuç
Bademcik ve geniz eti ameliyatı, doğru endikasyonlarla yapıldığında hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde artıran güvenli bir cerrahi işlemdir. Solunum problemlerine, sık enfeksiyonlara ve yüz gelişimi gibi uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açan bademcik ve geniz eti büyümeleri zamanında müdahale edilmediğinde daha büyük sağlık sorunlarına sebep olabilir. Bu nedenle, tekrarlayan enfeksiyonlar veya solunum sıkıntısı yaşayan bireylerin bir Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanına danışarak en uygun tedavi yöntemini belirlemeleri önerilir.
