Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC) Nedir ?
Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC), burun ve sinüs hastalıklarının tedavisinde kullanılan minimal invaziv (kapalı) bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntem, sinüs yollarının tıkanıklığını açmak, iltihaplı dokuları temizlemek ve hastanın nefes almasını kolaylaştırmak için uygulanır.
Geleneksel sinüs ameliyatlarına kıyasla ESC, cilt kesisi gerektirmez. Burun içinden ilerletilen endoskop adı verilen ince bir kamera ve özel cerrahi aletler kullanılarak yapılır. Bu sayede daha hassas ve güvenli bir müdahale sağlanırken, iyileşme süresi de kısalır.
Endoskopik Sinüs Cerrahisi Hangi Durumlarda Uygulanır?
ESC, ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya sinüslerde kalıcı tıkanıklığa neden olan hastalıkların tedavisinde kullanılır. Başlıca endikasyonlar şunlardır:
- Kronik rinosinüzit: 12 haftadan uzun süren ve ilaçla iyileşmeyen sinüs enfeksiyonları.
- Nazal polipler: Burun ve sinüslerde büyüyerek hava yollarını kapatan polipler.
- Mantar enfeksiyonları: Sinüslerde mantar kaynaklı enfeksiyonlar (alerjik fungal rinosinüzit).
- Sinüs tümörleri: İyi huylu veya kötü huylu tümörlerin çıkarılması.
- Septum deviasyonuna bağlı sinüs tıkanıklıkları: Burun eğriliğine bağlı sinüs drenaj problemlerini düzeltmek için.
- Göz ve kafa tabanı cerrahisine yardımcı işlemler: Bazı göz ve beyin ameliyatlarında sinüslere endoskopik erişim sağlamak amacıyla.
Navigasyon Destekli Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC) Nedir?
ESC sırasında navigasyon teknolojisi, cerrahın sinüs içindeki hassas anatomik yapıları daha iyi görmesine ve yönlendirilmesine yardımcı olur. Özellikle karmaşık anatomik yapıya sahip hastalarda ve önceki sinüs ameliyatı geçirenlerde navigasyon büyük avantaj sağlar.
- Navigasyonlu ESC, sinüs içindeki önemli yapıları haritalandırarak cerrahi hassasiyeti artırır.
- Özellikle göz çevresi ve beyin tabanına yakın bölgelerde cerrahın hata riskini azaltır.
- BT (Bilgisayarlı Tomografi) ve gerçek zamanlı cerrahi yönlendirme kullanılarak güvenli bir operasyon gerçekleştirilmesini sağlar.
Bu teknoloji sayesinde cerrah, hassas bölgelerdeki enfeksiyonlu veya tıkalı dokuları güvenle temizleyebilir ve sinüs drenajını maksimum düzeyde açabilir.
Endoskopik Sinüs Cerrahisinin Avantajları
- Minimal invaziv yöntemdir: Açık ameliyatlara kıyasla burunda dışarıdan herhangi bir kesi yapılmaz.
- Daha kısa iyileşme süresi: Hastalar genellikle birkaç gün içinde günlük yaşamlarına dönebilir.
- Daha az kanama ve doku travması: Özel cerrahi aletler sayesinde sinüs içi hassasiyet korunur.
- Navigasyon desteği ile daha güvenli müdahale: Özellikle göz ve beyin tabanı ile yakın ilişkili sinüs bölgelerinde güvenliği artırır.
- Sinüs fonksiyonlarının doğal akışına zarar vermeden restore edilmesi: Sinüslerin doğal drenaj yolları korunarak hastaların uzun vadede sağlıklı nefes alması sağlanır.
Ameliyat Öncesi Hazırlık
ESC öncesinde hastaların detaylı bir muayeneden geçmesi ve uygun görüntüleme yöntemleri ile sinüs anatomisinin değerlendirilmesi gerekir.
- Burun ve sinüs endoskopisi: Endoskop yardımıyla burun içi detaylı olarak incelenir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Sinüslerin detaylı görüntülemesi yapılır.
- Alerji testleri: Hastanın ek alerjik durumu olup olmadığı değerlendirilir.
Ameliyat öncesinde hastaların kan sulandırıcı ilaçları (Aspirin, Warfarin vb.) doktor kontrolünde bırakması gerekebilir.
Ameliyat Süreci
Lokal veya Genel Anestezi:
- Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır, ancak bazı durumlarda lokal anestezi de uygulanabilir.
Endoskop ile Giriş:
- Burun içinden endoskop ilerletilerek sinüsler görüntülenir.
Tıkalı Sinüs Kanallarının Açılması:
- Şişmiş veya iltihaplı dokular temizlenerek sinüslerin doğal drenaj yolları açılır.
Nazal Poliplerin veya Enfekte Dokuların Çıkarılması:
- Gerekirse sinüs içindeki polipler veya iltihaplı dokular alınır.
Tampon Kullanımı:
- Cerrahi sonrası, burun içine genellikle kendiliğinden eriyen özel tamponlar yerleştirilir.
Ameliyat süresi hastalığın yaygınlığına ve sebebe göre değişir ve hastalar ertesi gün taburcu edilebilir.
Ameliyat Sonrası Dönem: Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İlk birkaç gün burun tıkanıklığı normaldir, doktor önerisiyle tuzlu su ile burun temizliği yapılmalıdır.
- Ağır egzersiz ve buruna darbe almaktan kaçınılmalıdır.
- İlk hafta burun sümkürmekten kaçınılmalıdır.
- Sigara ve tahriş edici kimyasallardan uzak durulmalıdır.
- Burun içinde kabuklanma ve kuruluk oluşabileceğinden doktor tarafından önerilen nemlendirici spreyler kullanılmalıdır.
İyileşme süreci genellikle 2-4 hafta içinde tamamlanır. Hastalar ilk haftalarda doktor kontrolüne çağrılarak burun içi temizliği yapılır.
Endoskopik Sinüs Cerrahisinin Başarı Oranı
- ESC, uygun hastalarda %80-90 oranında başarı sağlar.
- Ameliyat sonrası bakım ve altta yatan hastalıklara yönelik tedavi sürecine uyum, uzun vadeli başarıyı artırır.
- Alerji, astım veya mantar enfeksiyonu gibi ek hastalıkları olan hastalarda tedavinin uzun vadede etkili olabilmesi için medikal takip gereklidir.
Endoskopik Sinüs Cerrahisi Sizin İçin Uygun mu?
Eğer ilaç tedavisine rağmen devam eden kronik sinüzit, burun tıkanıklığı ve tekrarlayan sinüs enfeksiyonları yaşıyorsanız, ESC sizin için uygun bir seçenek olabilir.
Hastalarımız için kişiye özel tedavi planları sunuyoruz. Daha fazla bilgi almak ve randevu oluşturmak için kliniğimize başvurabilirsiniz.
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı – Endoskopik Sinüs Cerrahisi ve Yutma Bozuklukları
