Eozinofilik Özofajit (EoE): Yemek Borusunda Kronik Bir Bağışıklık Hastalığı
Eozinofilik Özofajit (EoE), yemek borusunun kronik iltihaplanmasına neden olan, bağışıklık sistemi ile ilişkili bir hastalıktır. Alerjik mekanizmalarla tetiklenen bu durum, yemek borusunda eozinofil adı verilen beyaz kan hücrelerinin anormal birikimiyle ortaya çıkar. EoE, yutma güçlüğü, göğüs ağrısı ve yemeklerin boğazda takılması gibi semptomlara neden olabilir.
Eozinofilik Özofajitin Nedenleri
EoE’nin kesin nedeni tam olarak bilinmese de, hastalık genellikle gıda alerjileri, çevresel alerjenler ve genetik yatkınlıkla ilişkilidir.
- Süt, yumurta, soya, buğday, kabuklu yemişler gibi alerjen gıdalar
- Polenler ve ev tozu akarları gibi çevresel alerjenler
- Bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi (otoimmün mekanizmalar)
- Aile öyküsü ve genetik yatkınlık
Eozinofilik Özofajitin Belirtileri
EoE’nin belirtileri yaşa bağlı olarak değişebilir:
Yetişkinlerde
- Yutma güçlüğü (Disfaji) – Katı gıdaların yemek borusunda takılması
- Göğüs ağrısı – Reflü ile karıştırılabilir ancak mide asidine bağlı değildir
- Yemek borusunda daralma ve takılma hissi
- Kronik mide ekşimesi ve reflü benzeri semptomlar
Çocuklarda
- Yemek yemede isteksizlik ve beslenme problemleri
- Sık kusma ve mide rahatsızlıkları
- Büyüme geriliği ve kilo kaybı
Eozinofilik Özofajit Tanısı Nasıl Konulur?
- Endoskopi: Yemek borusunun görüntülenmesi için kullanılır. EoE hastalarında yemek borusu duvarında enflamasyon, halkalar (trakealize özofagus) veya beyaz plaklar görülebilir.
- Biyopsi: Yemek borusundan alınan doku örneğinde eozinofil hücrelerinin yoğunluğu incelenir.
- Alerji Testleri: Gıda ve çevresel alerjenleri belirlemek için yapılabilir.
Eozinofilik Özofajit Tedavi Yöntemleri
EoE’nin tedavisinde temel amaç yemek borusundaki iltihabı azaltmak ve semptomları kontrol altına almaktır.
Diyet Tedavisi
- Gıda alerjenlerini ortadan kaldıran eliminasyon diyeti uygulanır.
- En yaygın uygulama 6 gıda eliminasyon diyeti (süt, yumurta, soya, buğday, kabuklu yemişler, deniz ürünleri) ile başlanmasıdır.
İlaç Tedavisi
- Kortikosteroidler (Yutulan steroidler) – Yemek borusundaki iltihabı azaltmak için kullanılır.
- Proton Pompa İnhibitörleri (PPI) – Asit baskılayıcı ilaçlar semptomları hafifletebilir.
Genişletme (Dilasyon) Tedavisi
Yemek borusunda ciddi daralma olan hastalarda, endoskopik dilatasyon (genişletme) işlemi uygulanabilir.
Sonuç
Eozinofilik Özofajit, kronik ve ilerleyici bir hastalık olup erken teşhis edilmesi önemlidir. Uygun diyet, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile semptomlar kontrol altına alınabilir.
