Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Gözyaşı sistemi, gözleri nemli tutarak koruma sağlarken, aynı zamanda enfeksiyonlara karşı bir savunma mekanizması görevi görür. Ancak, gözyaşı kanalının tıkanması, göz sağlığında ciddi rahatsızlıklara yol açabilir.
Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı Nedir?
Gözyaşı, gözyaşı bezi tarafından salgılandıktan sonra göz yüzeyini nemlendirir ve ardından gözyaşı kanalı aracılığıyla burun boşluğuna akar. Ancak, bu kanalda herhangi bir nedenle oluşan tıkanıklık, gözyaşının burun boşluğuna akmasını engeller ve gözde birikmesine yol açar. Sonuç olarak, gözyaşı yanaklara süzülebilir, gözlerde sulanma, çapaklanma ve enfeksiyon gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Gözyaşı kanal tıkanıklığının yaygın belirtileri şunlardır:
- Sürekli göz sulanması
- Sık sık çapaklanma ve göz enfeksiyonları
- Gözde kızarıklık ve şişlik
- Burun köküne basıldığında iltihaplı akıntının gelmesi
- Burun kökünde hassasiyet ve şişlik
Bu belirtiler, özellikle yeni doğan bebeklerde ve menopoz sonrası kadınlarda daha sık görülmektedir.
Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığının Nedenleri
Gözyaşı kanalı tıkanıklığı her yaşta görülebilse de, nedenleri doğuştan gelen (konjenital) ve sonradan gelişen (edinsel) olarak ikiye ayrılır:
- Doğumsal Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı: Yeni doğan bebeklerde sıkça görülür ve çoğu zaman gözyaşı kanallarının tam olarak açılmamış olmasından kaynaklanır.
- Edinsel Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı: Yaşlanma, kronik enfeksiyonlar, göz travmaları, tümörler veya göz çevresindeki cerrahi müdahaleler nedeniyle gelişebilir.
Tanı ve Teşhis Yöntemleri
Gözyaşı kanal tıkanıklığını teşhis etmek için en yaygın kullanılan yöntem, gözyaşı yollarına sıvı verilerek yapılan lavaj testidir. Bu test sırasında, gözyaşı kanallarına verilen sıvının hastanın boğazına ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilir. Eğer sıvı boğaza ulaşmazsa, gözyaşı yollarının tıkalı olduğu anlaşılır.
Ayrıca, gözyaşı yollarını detaylı incelemek için dakriyosistografi ve dakriyosintigrafi gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
Tedavi Yöntemleri
Doğumsal Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığında Tedavi
Yeni doğan bebeklerde tıkanıklık, çoğu zaman masaj ve ilaç tedavisi ile kendiliğinden düzelir. Burun kökünden aşağı doğru yapılan masaj, kanalın açılmasına yardımcı olabilir. Bu yöntem, ilk bir yıl içinde uygulandığında yaklaşık %95 oranında başarı sağlar. Ancak, tıkanıklık devam ederse, aşağıdaki tedavi seçenekleri değerlendirilir:
- Sondalama (Probing): Gözyaşı kanalına ince bir tel yerleştirilerek tıkanıklık açılmaya çalışılır.
- Balon Kateter Dilatasyonu ve Tüp Entübasyonu: Eğer sondalama başarılı olmazsa, gözyaşı kanalı genişletilerek veya silikon tüp yerleştirilerek açılabilir.
- Dakriyosistorinostomi Ameliyatı: Diğer yöntemlerin başarısız olduğu durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Edinsel Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığında Tedavi
Yetişkinlerde gelişen gözyaşı kanalı tıkanıklıkları genellikle cerrahi yöntemlerle tedavi edilir. En yaygın kullanılan yöntemlerden biri, dakriyosistorinostomi (DCR) ameliyatıdır. Bu operasyon, gözyaşı kesesi ile burun boşluğu arasında yeni bir yol oluşturmayı amaçlar.
Bazı durumlarda, açılan kanalın tekrar tıkanmasını önlemek için silikon tüp yerleştirilerek geçici bir destek sağlanabilir
Sonuç
Gözyaşı kanal tıkanıklığı, zamanında teşhis ve uygun tedavi ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilen bir rahatsızlıktır. Özellikle bebeklerde erken dönemde yapılan masaj ve göz damlaları ile çoğu vakada ameliyata gerek kalmadan iyileşme sağlanabilir. Yetişkinlerde ise cerrahi tedavi ile başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
Eğer sürekli göz sulanması, çapaklanma veya burun kökünde şişlik gibi şikayetleriniz varsa, bir göz hastalıkları uzmanına danışmanız önemlidir. Cerrahi tedavi gerekli ise, KBB ve Göz Uzmanları birlikte sizi tedavi edecektir.
