İşitme kaybı, doğuştan olabileceği gibi çevresel veya yaşa bağlı faktörler nedeniyle de ortaya çıkabilir. İşitme kaybı, etkilenen anatomik bölgeye göre üç ana gruba ayrılır:
İletim Tipi İşitme Kaybı
İletim tipi işitme kaybı, ses dalgalarının dış kulak veya orta kulaktan iç kulağa iletilmesindeki bir engelden kaynaklanır. Genellikle dış ve orta kulaktaki mekanik sorunlardan kaynaklanır ve çoğu zaman tedavi edilebilir.
İletim Tipi İşitme Kaybının Nedenleri
Dış Kulak Kaynaklı Nedenler:
- Kulak kiri (buşon)
- Dış kulak yolunda yabancı cisim (boncuk, kulak çöpü pamuğu vb.)
- Dış kulak yolu iltihapları ve tümörleri
- Doğumsal kulak kepçesi veya dış kulak yolu anomalileri
Orta Kulak Kaynaklı Nedenler:
- Kulak zarı delinmesi
- Orta kulakta sıvı birikmesi (efüzyonlu otitis media)
- Orta kulak iltihapları (kronik otitis media)
- Kulak kemikçiklerinde kireçlenme veya yapışıklıklar (otoskleroz)
- Kafa travmasına bağlı zar yırtılması veya kemikçik hasarı
- Orta kulak tümörleri
Tedavi: Çoğu iletim tipi işitme kaybı, cerrahi müdahaleler, işitme cihazları veya medikal tedavilerle geri döndürülebilir.
Sensörinöral (iç kulak tipi) İşitme Kaybı
Bu tür işitme kaybı, iç kulak veya işitme sinirindeki hasardan kaynaklanır ve genellikle kalıcıdır. Ses dalgaları iç kulağa ulaşsa bile, iç kulaktaki tüylü hücreler veya işitme siniri düzgün çalışmadığında beyne yeterli sinyal iletilemez.
Sensörinöral İşitme Kaybının Nedenleri:
İç Kulak Kaynaklı Nedenler:
- İç kulak iltihabı
- Viral enfeksiyonlar (Kabakulak, kızamıkçık, menenjit vb.)
- Yüksek sese uzun süre maruz kalma (gürültü kaynaklı işitme kaybı)
- Ototoksik ilaçlar (kemoterapi, bazı antibiyotikler vb.)
- Meniere hastalığı (baş dönmesi, uğultu ve işitme kaybı ile karakterizedir)
- Yaşa bağlı işitme kaybı (presbiakuzi)
İşitme Siniri Kaynaklı Nedenler:
- İşitme siniri tümörleri (Akustik nörinom vb.)
- İnme veya nörolojik hastalıklar
- Sistemik hastalıklar (Diyabet, tiroid hastalıkları vb.)
- Gebelikte annenin geçirdiği enfeksiyonlar ve toksik maruziyetler
Tedavi: Sensörinöral işitme kaybı genellikle kalıcıdır. İşitme cihazları veya ileri vakalarda koklear implantlar ile işitme desteklenebilir.
Mikst (Karışık) Tip İşitme Kaybı
Bu tip işitme kaybı, hem iletim hem de sensörinöral bileşenleri içerir. Yani, dış veya orta kulakta iletim kaybı yapacak bir sorun varken, iç kulak veya sinir sisteminde de ek bir bozukluk mevcuttur.
Mikst İşitme Kaybının Nedenleri:
Hem iletim hem de iç kulak tipi kayba neden olabilecek durumlar:
- Kronik orta kulak iltihapları ve iç kulağa yayılımı
- Kulak travmaları ve kafa yaralanmaları
- İleri yaşta gelişen işitme kaybı ile birlikte kulak kemikçiklerinde kireçlenme
- Kolesteatom (orta kulakta ilerleyici bir tümöral yapı)
Tedavi: Öncelikle iletim kaybına yönelik cerrahi veya medikal tedaviler uygulanır. Ardından, işitme cihazı veya koklear implant gibi çözümler değerlendirilir.
Sonuç
İşitme kaybı erken teşhis edildiğinde tedaviye daha iyi yanıt verir. Eğer işitme kaybı, çınlama veya kulakta dolgunluk hissediyorsanız, bir KBB uzmanına başvurarak detaylı bir işitme değerlendirmesi yaptırmanız önemlidir.
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı – İşitme ve Denge Hastalıkları
