Burun çevresinde yer alan ve içi hava dolu boşluklara sinüs adı verilir. Bu boşluklar, burun içine “ostium” adı verilen küçük kanallarla açılır. Sinüslerin görevi; soluduğumuz havayı nemlendirmek, ses rezonansını sağlamak ve burun içi basıncını dengelemektir.
Sinüslerin iltihaplanmasına sinüzit denir. Eğer bu iltihaplanma 12 haftadan daha uzun sürerse, durum kronik (müzmin) sinüzit olarak adlandırılır. Kronik sinüzitte, sinüslerin iç yüzeyini kaplayan mukoza uzun süreli iltihaplı hale gelir; bu da burun tıkanıklığı, yüzde dolgunluk hissi, geniz akıntısı, baş ağrısı, koku duyusunda azalma gibi belirtilerle kendini gösterir.
Kronik Sinüzitin Nedenleri
Kronik sinüzit genellikle tek bir nedene değil, birden fazla etkene bağlı gelişir. En sık rastlanan nedenler; alerjik rinit veya kronik alerjik mukoza hastalıkları, burun içi polipler (nazal polipozis), burun bölmesindeki eğrilikler (septum deviasyonu), burun etlerinin (konkaların) büyümesi, diş kaynaklı sinüs iltihapları, tekrarlayan enfeksiyonlar veya genetik yatkınlıktır.
Tanı Nasıl Konulur?
Kronik sinüzit tanısında en önemli adım, endoskopik kulak burun boğaz muayenesidir.
Bu muayene sırasında sinüslerin burun içine açılan yerleri, polipler, mukozal ödem ve burun akıntısı detaylı olarak değerlendirilir. Hastanın tıbbi hikayesi, geçmiş enfeksiyonlar ve alerjik öyküsü de tanıda yol göstericidir. Gerektiğinde paranazal sinüs tomografisi çekilerek sinüslerin iç yapısı, tıkanıklık veya kemik anormallikleri ayrıntılı şekilde incelenir.
Kronik Sinüzit Tedavisi
Tedavi, hastalığın nedenine ve şiddetine göre planlanır. İlk basamak maksimal medikal tedavidir. Bu tedavi genellikle şunları içerir; uzun süreli antibiyotik tedavisi, burun içi kortizonlu spreyler, tuzlu su (serum fizyolojik, deniz suyu) yıkamaları, alerjiye yönelik antihistaminik veya immünoterapileri içerir. Eğer ilaç tedavisine rağmen şikayetler devam ediyorsa, endoskopik sinüs cerrahisi (ESC) gündeme gelir. Bu cerrahi yöntemde, burun içine özel endoskoplarla girilerek tıkalı sinüs kanalları genişletilir, iltihaplı dokular temizlenir ve hava akışı yeniden sağlanır. Aynı seansta, varsa septum deviasyonu düzeltilir ve büyümüş konkalar radyofrekans ile küçültülür.
Tedavi Sonrası ve Korunma
Cerrahi sonrası düzenli burun yıkamaları, ilaç kullanımı ve alerji kontrolü önemlidir.
Burun içinin sağlıklı kalması için doktor takibi aksatılmamalıdır. Sigara, kirli hava, alerjenler gibi tetikleyici faktörlerden mümkün olduğunca uzak durmak gerekir.
Prof. Dr. Elif Aksoy’un Notu
Kronik sinüzit, çoğu zaman yaşam kalitesini belirgin şekilde düşüren ama doğru tedaviyle kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Her hastanın anatomisi ve sinüzit nedeni farklıdır; bu nedenle kişiye özel tanı ve tedavi planı büyük önem taşır. Günümüzde endoskopik yöntemlerle sinüs cerrahisi çok daha konforlu ve etkin şekilde yapılabilmektedir.
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı
Ses ve Yutma Bozuklukları
