Kulak Kiri (Buşon): Nedir, Neden Oluşur ve Nasıl Temizlenir?
Kulak Kiri (Buşon) Nedir?
Kulak kiri veya tıbbi adıyla buşon, dış kulak yolunda kulak salgılarının (serumen) birikmesiyle oluşan doğal bir maddedir. Kulak kiri, kulağın kirli olduğu anlamına gelmez, aksine dış kulak yolunu koruyan bir mekanizmadır.
Görevleri
- Toz ve mikropların kulağa girmesini önler.
- Kulak zarını dış etkenlere karşı korur.
- Kulak kanalının nem dengesini sağlar.
Kulak Kiri Neden Oluşur?
Kulak kiri normal şartlarda dışarı atılır. Ancak bazı durumlarda birikerek kulak yolunu tıkayabilir ve işitme kaybına yol açabilir.
Buşon oluşumuna neden olan faktörler
- Aşırı kulak salgısı üretimi: Kişinin genetik yapısına bağlı olarak fazla kulak kiri üretilebilir.
- Tozlu veya kirli ortamlarda çalışma: Hava kirliliği ve toz, kulakta kir birikimini artırabilir.
- Kulak yolunun dar veya kıvrımlı olması: Kulak kanalının yapısı, doğal temizlenmeyi engelleyebilir.
- Yanlış temizlik alışkanlıkları: Kulak çubuğu kullanımı, kiri içeri iterek birikmesine neden olabilir.
- Yaşlanma: Yaşla birlikte kulak salgıları daha kuru ve yapışkan hale gelebilir.
Kulak Kirinin Belirtileri
Kulak kiri genellikle fark edilmez, ancak birikmesi durumunda şu belirtilere yol açabilir:
- Geçici işitme kaybı
- Kulakta dolgunluk hissi
- Uğultu veya çınlama (tinnitus)
- Kulak kaşıntısı veya rahatsızlık hissi
- Baş dönmesi (nadiren)
Kulak Kiri Nasıl Temizlenir?
Kulak kiri normalde kendiliğinden dışarı atılır. Ancak tıkanma durumunda aşağıdaki yöntemlerle temizlenebilir:
Tıbbi Temizleme Yöntemleri
- Kulak damlaları (serumenolitik ajanlar): Kulak kirini yumuşatarak atılımını kolaylaştırır.
- Kulak lavajı (yıkama): Kulak burun boğaz uzmanı tarafından özel sıvılarla kulağın temizlenmesi işlemidir.
- Aspirasyon veya küret yöntemi: Özel cihazlar veya aletlerle kulak kirinin çıkarılmasıdır.
Evde Yapılmaması Gerekenler
- Kulak çubuğu kullanmak: Kiri daha derine iterek tıkanmaya neden olabilir.
- Kulak yoluna sivri veya sert cisimler sokmak: Kulak zarına zarar verebilir.
- Bilmediğiniz kulak damlalarını kullanmak: Kulak zarınız delikse, enfeksiyon riski oluşturabilir.
Kulak Kiri Tekrar Oluşur mu?
- Kulak kanalı dar veya aşırı serumen üretimi olan kişilerde düzenli birikim görülebilir.
- Bazı bireylerin kulaklarını belirli aralıklarla temizletmesi gerekebilir (6 ay – 1 yıl arasında).
Sonuç
Kulak kiri doğal bir koruyucu mekanizmadır. Ancak birikmesi halinde işitme kaybı ve rahatsızlık yaratabilir. Dış kulak yoluna zarar vermeden profesyonel yöntemlerle temizlenmesi önerilir.
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı – Kulak Temizliği ve İşitme Sağlığı
