Meniere Hastalığı: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Meniere Hastalığı Nedir?
Meniere hastalığı, iç kulaktaki sıvı basıncının artması sonucu gelişen ve tekrarlayan baş dönmesi (vertigo), işitme kaybı, kulak çınlaması (tinnitus) ve kulakta dolgunluk hissiyle karakterize bir hastalıktır.
- Hastalığın sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, iç kulaktaki sıvı dengesizliği en önemli nedenlerden biri olarak görülmektedir.
- Ataklar halinde gelen baş dönmesi ve işitme kaybı ile günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyebilir.
Meniere Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Meniere hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmese de, aşağıdaki faktörlerin hastalığın oluşumuna katkıda bulunabileceği düşünülmektedir:
- İç kulakta sıvı birikimi: Endolenf adı verilen sıvının aşırı üretimi veya boşaltımındaki sorunlar hastalığın temel mekanizmasıdır.
- Bağışıklık sistemi bozuklukları: Otoimmün hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
- Genetik yatkınlık: Aile öyküsü olan kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir.
- Viral enfeksiyonlar: Özellikle iç kulağı etkileyen viral hastalıklar Meniere hastalığını tetikleyebilir.
- Migren: Meniere hastalarının bir kısmında migren de gözlemlenir, bu iki hastalık arasında bağlantı olabileceği öne sürülmektedir.
- Stres ve yaşam tarzı faktörleri: Yoğun stres, uykusuzluk ve kötü beslenme atakları tetikleyebilir.
Meniere Hastalığının Belirtileri
Meniere hastalığı genellikle ataklar halinde ortaya çıkar ve bu ataklar birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.
Baş Dönmesi (Vertigo):
- Aniden başlayan, dakikalar veya saatler sürebilen yoğun baş dönmesi
- Gözlerde istemsiz hareketler (nistagmus)
- Yürümekte zorluk, dengesizlik ve sersemlik hissi
- Bulantı ve kusma
İşitme Kaybı:
- İlk başlarda dalgalı ve geçici işitme kaybı şeklinde görülür.
- Hastalık ilerledikçe işitme kaybı kalıcı hale gelebilir.
Kulak Çınlaması (Tinnitus):
- Sürekli veya atak sırasında belirginleşen çınlama, uğultu veya vızıltı hissi.
Kulakta Dolgunluk ve Basınç Hissi:
- Özellikle baş dönmesi atağından önce veya atak sırasında kulakta basınç hissi.
Meniere hastalığında baş dönmesi atakları ani ve şiddetlidir. Ataklar arasında hasta kendini tamamen normal hissedebilir.
Meniere Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Meniere hastalığının teşhisi, hastanın şikayetleri ve bazı özel testler ile konur.
Teşhis için kullanılan yöntemler
- İşitme Testleri (Odyometri): İşitme kaybının varlığını ve derecesini belirlemek için kullanılır.
- Videonistagmografi (VNG): İç kulak denge sistemini ve göz hareketlerini değerlendirir.
- Elektrokokleografi (ECoG): İç kulaktaki sıvı basıncını ölçerek hastalığın tanısına yardımcı olabilir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Beyin ve sinir sistemini etkileyen diğer hastalıkları dışlamak için kullanılır.
Meniere hastalığı tanısı koyabilmek için, hastada en az iki baş dönmesi atağı ve işitme kaybı gözlemlenmiş olmalıdır.
Meniere Hastalığının Tedavi Yöntemleri
Yaşam Tarzı ve Diyet Değişiklikleri
- Tuz tüketiminin azaltılması (Tuzlu besinler sıvı birikimini artırarak atakları tetikleyebilir.)
- Bol su içmek ve vücudun sıvı dengesini korumak
- Kafein, alkol ve sigaradan kaçınmak
- Stres ve anksiyete yönetimi (Yoga, meditasyon veya terapi gibi yöntemler önerilir.)
İlaç Tedavisi
Meniere hastalığını tamamen ortadan kaldıran bir ilaç bulunmamaktadır, ancak atakları hafifletmek ve sıklığını azaltmak için bazı ilaçlar kullanılabilir.
- Vestibüler baskılayıcılar: Baş dönmesi semptomlarını hafifletmek için kullanılır.
- Bulantı ve kusma ilaçları: Atak sırasında mide bulantısını azaltmak için reçete edilir.
- İdrar söktürücüler (Diüretikler): İç kulaktaki sıvı basıncını dengelemeye yardımcı olabilir.
- Kortikosteroidler: İç kulaktaki iltihabı azaltarak işitme kaybını önleyebilir.
Vestibüler Rehabilitasyon (Denge Egzersizleri)
Vestibüler sistemin adaptasyonunu sağlamak için uygulanan özel egzersizlerle denge ve baş dönmesi şikayetleri hafifletilebilir.
İnvaziv Tedavi Yöntemleri (İleri Düzey Vakalar İçin)
İç kulağa kortizon veya gentamisin enjeksiyonları
- Kortizon enjeksiyonları inflamasyonu azaltabilir.
- Gentamisin enjeksiyonu iç kulaktaki denge sinirini kısmen devre dışı bırakarak baş dönmesini azaltabilir ancak işitme kaybına yol açabilir.
Cerrahi Tedavi (Nadir Durumlar İçin)
- Endolenfatik şant ameliyatı: İç kulaktaki fazla sıvıyı boşaltmak için yapılan bir ameliyattır.
- Vestibüler sinir kesilmesi: Baş dönmesini kontrol altına almak için denge siniri kesilebilir.
- Labirentektomi: Çok ileri vakalarda, iç kulağın tamamen çıkarılması işlemi uygulanabilir (Bu işlem işitme kaybına neden olur).
Meniere Hastaları İçin Öneriler
- Baş dönmesi atağı sırasında ani hareketlerden kaçının ve güvenli bir yerde dinlenin.
- Tuz tüketimini sınırlayın ve su tüketiminizi artırın.
- Sigara ve alkol tüketiminden kaçının.
- Stres yönetimi için gevşeme teknikleri uygulayın.
- İşitme kaybınızı ve denge sorunlarınızı kontrol ettirmek için düzenli doktor kontrollerine gidin.
Sonuç
Meniere hastalığı, ataklar halinde gelen baş dönmesi, işitme kaybı, çınlama ve kulakta dolgunluk hissiyle karakterizedir.
Tamamen ortadan kaldırılabilen bir hastalık olmasa da, ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve rehabilitasyon programları ile ataklar kontrol altına alınabilir.
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı – Vertigo ve Denge Hastalıkları
