Otoskleroz (İç Kulak Kireçlenmesi): Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Otoskleroz Nedir?
Otoskleroz, orta ve iç kulak kemikçiklerinde kireçlenme sonucu ses iletiminin bozulmasına neden olan bir işitme hastalığıdır. En sık üzengi kemiğinin (stapes) iç kulak ile birleştiği noktada meydana gelir ve zamanla bu kemiğin hareketini kısıtlar.
- Hastalığın ilerlemesiyle ses dalgaları iç kulağa yeterli düzeyde iletilemez ve iletim tipi işitme kaybı gelişir.
- İleri aşamalarda iç kulağı da etkileyerek sensörinöral (sinirsel) işitme kaybına neden olabilir.
Otosklerozun Nedenleri Nelerdir?
- Genetik yatkınlık: Ailesinde otoskleroz olan kişilerde görülme riski daha yüksektir.
- Hormonal değişiklikler: Özellikle hamilelik sürecinde hastalığın ilerlediği gözlemlenmiştir.
- Kadınlarda daha yaygın görülmesi: Araştırmalar, kadınların erkeklere oranla daha fazla risk taşıdığını göstermektedir.
- Bazı virüslerin etkisi: Hastalığın gelişiminde bazı viral enfeksiyonların rol oynayabileceği öne sürülmektedir.
Otosklerozun Belirtileri Nelerdir?
- İşitme Kaybı: En yaygın belirtidir ve genellikle yavaş ilerler. Tek veya iki kulağı birden etkileyebilir.
- Kulak Çınlaması (Tinnitus): Sürekli uğultu veya çınlama hissi olabilir.
- Baş Dönmesi ve Denge Problemleri: İç kulağın etkilenmesiyle bazı hastalarda görülür.
- İşitmenin Garip Algılanması: Özellikle kalabalık ve gürültülü ortamlarda konuşmaları ayırt etmek zorlaşabilir.
Otoskleroz hastaları genellikle kendi seslerinin fazla yüksek çıktığını düşünür ve fısıltıyı daha iyi duyarlar.
Otoskleroz Tanısı Nasıl Konur?
- Fizik muayene genellikle normaldir, kulak zarı etkilenmez.
- İşitme testleri (odyometri) ile işitme kaybının tipi ve derecesi belirlenir.
- Tomografi (BT) ameliyat planlaması için gerekir.
MR gibi görüntüleme yöntemleri doğrudan tanı koydurmaz, ancak diğer hastalıkları ayırt etmek için kullanılabilir.
Otosklerozun Tedavi Yöntemleri
Takip ve Medikal Tedavi:
- Hafif vakalarda hastalığın ilerleyişi takip edilebilir.
- Sodyum florür gibi bazı ilaçlar hastalığın ilerleyişini yavaşlatabilir, ancak yaygın olarak tercih edilmez.
İşitme Cihazı Kullanımı:
- Ameliyat olmak istemeyen veya olamayan hastalarda işitme cihazı rehabilitasyon amacıyla kullanılabilir.
- İşitme cihazı, kulaktaki kireçlenmeyi gidermese de seslerin daha net duyulmasını sağlar.
Cerrahi Tedavi (Stapedektomi / Stapedotomi):
Otosklerozun en etkili tedavi yöntemi cerrahi operasyondur.
- Stapedotomi veya Stapedektomi ameliyatı sırasında üzengi kemiği çıkarılarak yerine Teflon veya metal protez yerleştirilir.
- Lokal veya genel anestezi ile yapılabilir.
- Ameliyatın başarı oranı yüksektir ve çoğu hastada işitme belirgin şekilde düzelir.
Ameliyat Sonrası Süreç ve Riskler
- Başarı oranı yüksektir ve işitme genellikle belirgin şekilde iyileşir.
- Ameliyat sonrası birkaç gün baş dönmesi yaşanabilir, ancak genellikle geçicidir.
- Hastalar birkaç hafta boyunca uçak yolculuğu, ağır kaldırma ve dalış gibi aktivitelerden kaçınmalıdır.
Nadir görülen komplikasyonlar
- İşitme kaybının düzelmemesi veya kötüleşmesi
- Kulak zarında delik oluşması
- Orta kulakta enfeksiyon gelişmesi
- Protezin zamanla yerinden çıkması
Sonuç
Otoskleroz yavaş ilerleyen ancak tedavi edilebilir bir işitme hastalığıdır. Erken tanı konulduğunda işitme cihazları veya cerrahi müdahale ile işitme kaybı büyük ölçüde düzeltilebilir. Ameliyat, hastaların çoğunda başarılı sonuçlar vermektedir.
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı – Orta ve İç Kulak Hastalıkları
