Presbiakuzi (Yaşa Bağlı İşitme Kaybı)
Presbiakuzi Nedir?
Presbiakuzi, ilerleyen yaşla birlikte iç kulaktaki duyusal hücrelerin hasar görmesi sonucu gelişen sensorinöral (sinirsel) işitme kaybıdır. Bu durum özellikle yüksek frekanslı (ince sesler) sesleri duymayı zorlaştırır ve zamanla konuşmayı ayırt etme yetisini de etkileyebilir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan çalışmalara göre:
- 65-74 yaş arasındaki bireylerin %25-30’unda,
- 75 yaş ve üzerindeki bireylerin %40-50’sinde presbiakuzi görülmektedir.
Yaşa bağlı işitme kaybı genellikle iki kulağı birden etkiler ve yavaş yavaş ilerler. Demans (Alzheimer gibi hastalıkları) tetikleyebilir.
Presbiakuzinin Nedenleri
Presbiakuzi gelişiminde genetik faktörler önemli rol oynar. Ancak çevresel etkenler de süreci hızlandırabilir.
Başlıca nedenler
- İç kulaktaki tüylü hücrelerin yaşla birlikte hasar görmesi
- Yüksek ses maruziyeti (gürültülü ortamda uzun süre bulunma)
- Damar hastalıkları ve dolaşım bozuklukları
- Ototoksik ilaç kullanımı (bazı antibiyotikler ve kemoterapi ilaçları iç kulağa zarar verebilir)
- Romatolojik ve nörolojik hastalıklar
Presbiakuzi Belirtileri
- Yavaş ilerleyen, her iki kulağı etkileyen işitme kaybı
- İnce sesleri (çocuk sesi, kadın sesi, kapı zili gibi) duyamama
- Konuşma sırasında kelimeleri ayırt etmede zorlanma
- Arka plan gürültüsünde (kalabalık ortamlarda) işitme güçlüğü
- Kulak çınlaması (tinnitus)
- Denge bozuklukları ve baş dönmesi (bazı hastalarda görülebilir)
- Sosyal izolasyon ve depresyon riski
Presbiakuzi Nasıl Teşhis Edilir?
Muayene ve İşitme Testleri
- Otoskopik inceleme: Kulakta anatomik bir problem olup olmadığı değerlendirilir.
- Fısıltı testi ve diapozon testleri (Rinne ve Weber testleri): İşitme kaybının iletim tipi mi, sinirsel mi olduğunu anlamak için yapılır.
- Saf Ses Odyometrisi: 250 Hz – 8 kHz aralığında işitme eşikleri belirlenerek tanı kesinleştirilir.
- Konuşmayı ayırt etme testleri: Konuşma algısındaki bozulma değerlendirilir.
MR veya BT gibi görüntüleme yöntemleri genellikle gerekli değildir ancak merkezi sinir sistemine bağlı ek hastalıklar düşünülüyorsa istenebilir.
Presbiakuzi Tedavisi
Presbiakuzi tamamen tedavi edilebilen bir hastalık değildir, ancak işitme kaybının etkilerini azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli yöntemler uygulanır:
- İşitme cihazları: Hafif ve orta dereceli işitme kayıplarında sesi güçlendirmek için kullanılır.
- Dudak okuma eğitimi: İşitme kaybı ileri seviyeye ulaştığında konuşmaları anlamayı destekler.
- Koklear implant: İşitme cihazlarından fayda görmeyen ileri derecede işitme kaybı olan bireylerde uygulanabilir.
- İşitsel rehabilitasyon: İşitme kaybıyla başa çıkmayı kolaylaştıran eğitim ve terapiler içerir.
Sonuç
Presbiakuzi, yaşa bağlı olarak gelişen ve ilerleyici bir işitme kaybıdır. Erken tanı ve uygun rehabilitasyon yöntemleri ile bireylerin sosyal yaşama katılımı desteklenebilir. İşitme kaybı belirtileri fark edildiğinde erken dönemde bir KBB uzmanına başvurmak, tedavi sürecinde daha iyi sonuçlar alınmasını sağlar.
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı – Yaşa Bağlı İşitme Kaybı ve Rehabilitasyon
