Sesimiz, hem iletişimde hem de mesleki hayatımızda kimliğimizin ayrılmaz bir parçasıdır. Ancak çoğu zaman ses sağlığımızı göz ardı ederiz. Ses kısıklığı, çabuk yorulma, boğazda yanma ya da sık tekrarlayan öksürük gibi şikâyetler, ses tellerinde oluşabilecek problemlerin ilk habercisi olabilir. Ses sağlığını korumak için dikkat edilmesi gereken noktaları bilmek, ileride gelişebilecek ciddi hastalıkların önüne geçilmesine yardımcı olur. İşte ses sağlığınızı korumak için 7 altın kural:
1-Vokal Hijyene Özen Gösterin
Ses telleriniz tıpkı kaslarınız gibi doğru kullanım ister. Bağırmak, uzun süre yüksek sesle konuşmak ya da fısıldamak ses tellerinde yıpranmaya yol açar. Gün içinde sesinizi düzenli dinlendirin, konuşurken nefes desteğinizi kullanın. Sesinizi zorlamadan, doğal tonda ve ritimde konuşmaya özen gösterin.
2-Sigara ve Dumandan Uzak Durun
Sigara, ses tellerinizin en büyük düşmanıdır. Hem direkt olarak ses tellerini tahriş eder hem de uzun vadede ciddi hastalıklara zemin hazırlar. Pasif içicilik de ses tellerine zarar verebilir. Sağlıklı bir ses için sigarayı bırakmak en önemli adımdır.
3-Alerjilerinizi Kontrol Altına Alın
Alerjik nezle ya da mevsimsel alerjiler, burun tıkanıklığı ve geniz akıntısına yol açarak boğazda tahrişe sebep olur. Bu durum ses tellerini olumsuz etkiler. Alerjiniz varsa tedavi olun, toz ve polen yoğunluğu yüksek ortamlardan uzak durmaya çalışın.
4-Reflüyü İhmal Etmeyin
Boğaz veya gırtlak reflüsünde, mide asidinin boğaza geri kaçması, özellikle geceleri sessizce ses tellerine zarar verebilir. Reflüsü olan kişilerde sabahları ses kısıklığı ve boğazda yanma sık görülür. Aşırı yağlı, baharatlı ve asitli yiyeceklerden kaçının; çay, kahve ve alkol tüketiminizi kısıtlayın. Yemek sonrası hemen yatmayın.
5-Yeterli Su İçin
Ses tellerinin sağlıklı titreşebilmesi için nemli kalması gerekir. Gün boyunca yeterli su içmek ses hijyeninin temel şartıdır. Günde en az 8 bardak su içtiğinizden emin olun. Kahve, çay ve alkol su kaybını artırabileceği için aşırıya kaçmamak gerekir. Odanızın havasını nemlendirmek de önemlidir.
6-Doğru Beslenme Alışkanlıkları Geliştirin
Aşırı baharatlı, kızartılmış ve işlenmiş gıdalar hem reflüyü tetikler hem de boğazda tahrişe yol açabilir. Meyve, sebze ve lif açısından zengin bir beslenme düzeni ses tellerinizin de dostudur. Düzenli ve dengeli beslenmek bağışıklığınızı da güçlendirerek ses sağlığınızı korur.
7-Düzenli Kontrol ve Ses Terapisi
Uzun süren ses kısıklığınız varsa ya da sesinizi mesleki olarak yoğun kullanıyorsanız (öğretmen, şarkıcı, avukat, çağrı merkezi çalışanı gibi), düzenli aralıklarla bir kulak burun boğaz uzmanına görünmekte fayda vardır. Gerektiğinde ses terapisi ile doğru ses kullanımı öğrenilebilir.
Sonuç
Ses sağlığınızı korumak için küçük ama etkili önlemler almak, ileride ciddi cerrahi tedavilere ihtiyaç duymanızı önleyebilir. Sesiniz sizi anlatan en güçlü aracınızdır; ona özen gösterin, gerektiğinde profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
