Sonbahar Geldi, Grip Kapıda: Bu Yıl Hangi Aşıyı Tercih Etmeli?
Sonbahar mevsimiyle birlikte havalar serinler, okullar açılır, kapalı ortamlarda geçirilen süre artar. Tüm bu etkenler, grip virüsünün yayılmasını kolaylaştırır. Her yıl tekrarlayan bu tabloya karşı en etkili korunma yöntemi, zamanında yaptırılan grip aşısıdır.
Peki 2025 sezonunda hangi grip aşısı tercih edilmeli, kimler mutlaka aşı yaptırmalı ve en uygun zaman ne zamandır?
Grip Aşısı Neden Önemli?
Grip (influenza), yüksek ateş, halsizlik, kas ağrısı ve öksürükle seyreden bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Genellikle hafif geçirilse de, özellikle risk gruplarında zatürre, bronşit veya sinüzit gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Her yıl virüs tipleri değiştiği için, mevsimsel grip aşısı her sezon yeniden güncellenir ve bu da koruyuculuğunu artırır.
Kimler Grip Aşısı Yaptırmalı?
Grip aşısı her yaşta faydalı olmakla birlikte, bazı gruplar için hayati öneme sahiptir:
- 65 yaş ve üzerindekiler
- Kronik hastalığı bulunanlar (astım, KOAH, diyabet, kalp veya böbrek hastalığı olanlar)
- Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler( kanser tedavisi görenler, bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlar)
- Hamileler ve gebelik planlayan kadınlar
- Sağlık çalışanları ve bakımevi personeli
- 6 ay – 5 yaş arası çocuklar
- Yaşlı veya kronik hastayla aynı evde yaşayanlar
Bu gruplarda aşı yaptırmak, hem bireysel korunmayı hem de toplum sağlığını destekler.
Grip Aşısı Ne Zaman Yapılmalı?
Aşının koruyucu etkisi genellikle 2 hafta içinde gelişir ve yaklaşık 6 ay sürer.
Bu nedenle grip sezonu başlamadan önce, Ekim ve Kasım aylarında aşı yaptırmak en uygunudur. Ancak geç kalındığında da, salgın döneminde aşılama yapılabilir — koruma sağlanması yine mümkündür.
Bu Yıl Hangi Grip Aşısı Tercih Edilmeli?
2025 sezonu için Türkiye’de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) önerileri doğrultusunda üç ana aşı tipi bulunmaktadır:
- Dörtlü (Quadrivalent) İnaktif Aşılar:
Dört farklı influenza suşuna karşı koruma sağlar. Bu nedenle en sık önerilen ve en yaygın kullanılan aşı türüdür. - Yüksek Dozlu veya Adjuvanlı Aşılar:
Özellikle 65 yaş üzeri bireylerde, bağışıklık yanıtını güçlendirmek amacıyla tercih edilir. - Canlı Nazal (Burun Spreyi) Aşı:
2–49 yaş arası, bağışıklık sistemi güçlü bireylerde uygulanabilir, ancak Türkiye’de sınırlı olarak temin edilebilmektedir.
Aşı seçimi, kişinin yaşı, sağlık durumu ve varsa kronik hastalıklarına göre hekim önerisiyle yapılmalıdır.
Kimler Grip Aşısı Yaptırmamalı?
- 6 aydan küçük bebekler
- Aşının içeriğine karşı alerjisi olanlar
- Ateşli hastalık geçirenler, iyileştikten sonra aşı yaptırmalıdır.
Sağlıklı Bir Kış İçin Erken Korunma
Grip, her yıl yeniden karşımıza çıkan ama önlenebilir bir hastalıktır. Sonbahar mevsimi, aşı yaptırmak için en uygun zamandır. Kendinizin ve sevdiklerinizin sağlığını korumak için bu yıl da grip aşınızı ihmal etmeyin.
Sık Sorulan Sorular: Grip Aşısı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Grip aşısı her yıl yaptırılmalı mı?
Evet. Grip virüsleri her yıl genetik değişim gösterdiği için, aşı içeriği her sezon yenilenir.
Bir önceki yılın aşısı artık yeterli koruma sağlamaz. Bu nedenle her sonbaharda grip aşısı tekrarlanmalıdır.
Grip aşısı olduktan sonra hemen korunma başlar mı?
Hayır, aşının koruyucu etkisi yaklaşık 10–14 gün içinde gelişir.
Bu nedenle grip sezonu başlamadan, Ekim veya Kasım aylarında aşılanmak en doğrusudur.
Grip aşısı Covid-19 aşısıyla birlikte yapılabilir mi?
Evet. Güncel tıbbi kılavuzlara göre grip aşısı, Covid-19 aşısıyla aynı gün ya da farklı zamanlarda güvenle yapılabilir. İğne yerleri farklı olacak şekilde uygulanması yeterlidir.
Grip aşısı hastalık yapar mı?
Hayır. Türkiye’de uygulanan grip aşıları ölü (inaktif) virüs içerir. Bu nedenle grip yapmaz, ancak bağışıklık sistemi yanıtı nedeniyle kısa süreli halsizlik, kas ağrısı veya düşük dereceli ateş görülebilir.
Grip aşısı ne kadar süre korur?
Aşının koruyuculuğu ortalama 6 ay sürer. Bu süre sonunda koruma azalmaya başlar, bu yüzden her yıl tekrarlanması gerekir.
Alerjisi olanlar grip aşısı olabilir mi?
Yumurta alerjisi olan bireylerde yeni nesil grip aşıları genellikle güvenle uygulanabilir.
Ancak geçmişte aşıya karşı ciddi alerjik reaksiyon (anafilaksi) geçirmiş kişiler mutlaka hekime danışmalıdır.
Grip aşısı kimlerde ücretsiz yapılır?
Sağlık Bakanlığı her yıl risk gruplarına (65 yaş üstü, kronik hastalığı olanlar, hamileler, sağlık çalışanları) ücretsiz grip aşısı sağlar. Uygulama zamanı ve kapsayan gruplar her sezon güncellenmektedir.
Grip aşısı hangi yan etkileri yapabilir?
En sık görülen yan etkiler:
Enjeksiyon yerinde kızarıklık veya ağrı
Hafif ateş
Kas ve eklem ağrısı
Bu etkiler genellikle 1–2 gün içinde kendiliğinden geçer.
Çocuklara grip aşısı yapılmalı mı?
Evet. 6 ay – 5 yaş arası çocuklar grip açısından yüksek risk taşır.
Bu yaş grubunda aşılama, ciddi enfeksiyon ve komplikasyon riskini azaltır.
Grip aşısı kimler için uygun değildir?
6 aydan küçük bebekler
Aşının içeriğine karşı ciddi alerjisi olanlar
Ateşli enfeksiyon geçirenler (iyileştikten sonra yapılmalı)
Grip, özellikle risk gruplarında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalıktır.
Her yıl sonbaharda yaptırılacak doğru zamanda, doğru aşı ile kışı sağlıklı geçirmek mümkündür.
Prof. Dr. Elif Aksoy
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı
Teşvikiye KBB Grubu – İstanbul
Ses, yutma ve solunum sağlığınız için güvenle danışabilirsiniz.
