Tiroid bezi, boynun ön kısmında kelebek şeklinde yer alan bir organdır. T3 (Triiyodotironin) ve T4 (Tiroksin) hormonlarını salgılayarak vücudun metabolizmasını düzenler. Tiroid kanseri, tiroid bezindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür ve endokrin sistemde en sık görülen kanserdir.
Tiroid kanseri erken teşhis edildiğinde, başarıyla tedavi edilebilen bir kanser türüdür!
Tiroid Kanseri Türleri
Papiller Tiroid Kanseri (En Yaygın Tür – %80-85)
- En sık görülen tiroid kanseri türüdür.
- Yavaş büyüme gösterir ve genellikle iyi seyirlidir.
- Lenf bezlerine yayılabilse de tedaviye iyi yanıt verir.
Folliküler Tiroid Kanseri
- Kan yoluyla vücuda yayılma (metastaz) riski daha yüksektir.
- Kemik ve akciğer gibi uzak organlara metastaz yapabilir.
- Radyoaktif iyot tedavisine genellikle iyi yanıt verir.
Medüller Tiroid Kanseri
- Tiroidin kalsitonin hormonu salgılayan hücrelerinden kaynaklanır.
- Ailesel (genetik) geçiş gösterebilir.
- Lenf bezleri ve akciğere yayılma riski daha yüksektir.
Anaplastik Tiroid Kanseri (En Agresif Tür – %1)
- En hızlı yayılan ve en agresif türüdür.
- Tedaviye yanıt verme oranı düşüktür.
- Hızla solunum yollarını etkileyerek nefes darlığına yol açabilir.
Tiroid kanserinin türü, hastalığın seyri ve tedavi planını belirleyen en önemli faktörlerden biridir!
Tiroid Kanserinin Belirtileri
Tiroid kanseri erken evrede belirti vermeyebilir. Ancak ilerleyen evrelerde şu belirtiler görülebilir:
- Boyunda ağrısız, sert bir kitle veya şişlik
- Yutma ve nefes alma güçlüğü
- Ses kısıklığı ve seste değişiklik
- Boğazda dolgunluk hissi
- Öksürük ve açıklanamayan boğaz ağrısı
Tiroid nodüllerinin büyük çoğunluğu iyi huyludur, ancak hızla büyüyen bir nodül tiroid kanseri belirtisi olabilir!
Tiroid Kanserinin Tanısı
Erken teşhis, tedavinin başarısını artırır!
Fizik Muayene ve Tiroid Ultrasonu:
- Tiroid bezindeki nodüllerin büyüklüğü, şekli ve yapısı değerlendirilir.
İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB):
- Şüpheli nodülden alınan hücreler mikroskop altında incelenerek kanser olup olmadığı belirlenir.
Kan Testleri:
- Tiroit fonksiyon testleri (TSH, T3, T4) değerlendirilir.
- Medüller kanserde kalsitonin hormonu seviyesine bakılır.
Görüntüleme Yöntemleri (BT, MR, PET Taraması):
- Kanserin yayılımını ve lenf nodlarını değerlendirmek için kullanılır.
Biyopsi sonucu iyi huylu çıkarsa, hastanın durumu takip edilir. Kötü huylu çıkması halinde tedavi planı oluşturulur.
Tiroid Kanseri Tedavi Yöntemleri
Tedavi, kanserin türüne ve yayılımına göre belirlenir.
Cerrahi Tedavi (Tiroidin Alınması – Tiroidektomi)
- Kanserin büyüklüğüne bağlı olarak, tiroidin bir kısmı veya tamamı çıkarılabilir.
- Tümör tiroid dışına yayılmışsa, boyundaki lenf bezleri de alınabilir.
- Ameliyat sonrası tiroid hormonu eksikliğini önlemek için ömür boyu tiroid hormonu ilacı (Levotiroksin) kullanılır.
Radyoaktif İyot (RAI) Tedavisi
- Tiroid cerrahisinden sonra kalan kanser hücrelerini yok etmek için uygulanır.
- Özellikle papiller ve folliküler tiroid kanserlerinde etkilidir.
- Tedavi süresince hastalar, radyasyon yayma riskine karşı izole tutulabilir.
Hormon Baskılama Tedavisi
- Tiroit hormonu ilaçları ile kanserin tekrar oluşumu engellenmeye çalışılır.
- TSH seviyesinin düşük tutulması sağlanarak kanser hücrelerinin büyümesi önlenir.
Kemoterapi ve Hedefe Yönelik Tedaviler
Anaplastik veya ileri evre medüller tiroid kanserlerinde kullanılır.
Kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen ilaçlar verilir.
Tedavi süreci, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve kanserin türüne bağlı olarak değişiklik gösterir.
Tiroid Kanseri Sonrası Takip ve Yaşam Tarzı Önerileri
Tiroid kanseri tedavisi tamamlandıktan sonra hastalar düzenli takip edilmelidir!
Düzenli Tiroid Hormon Testleri:
- TSH, T3 ve T4 seviyeleri düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir.
Radyolojik Takip:
- Nodül ve lenf bezi büyümesi açısından ultrason ve PET taramaları yapılmalıdır.
Sağlıklı Yaşam Tarzı:
- İyot dengesine dikkat edilmelidir.
- Dengeli ve sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz önerilir.
Tiroid kanseri, erken teşhis ve doğru tedavi ile tamamen iyileşme şansı yüksek bir kanser türüdür!
Sonuç ve Öneriler
Tiroid kanseri erken teşhis edildiğinde başarı oranı oldukça yüksektir.
- Boynunuzda büyüyen bir şişlik veya nodül fark ederseniz doktora başvurun!
- Düzenli tiroid kontrollerinizi yaptırarak erken teşhis şansını artırın!
- Sağlıklı beslenme ve iyot dengesi ile tiroid sağlığınızı koruyun!
Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır!
Prof. Dr. Elif Aksoy
KBB Uzmanı – Endokrin Cerrahisi
